Bir arkadaşın sunum becerileriyle ilgili yaptığımız bir konuşma sonrası alıntıladığı bir yazıdır. Asıl sahibini tanımıyorum. Başlığı da ben uydurdum.
Önceki hafta "en iyi film" dahil pek çok dalda Oscar kazanan Zoraki Kral (The King's Speech) filmini izledim. Filmin açılış sahnesi, o zamanlar henüz prens olan ve kekemelik sorunu yaşayan Kral VI. George'un bir stadyumda halka hitap edeceği sahne idi.
Sahnenin topluluğa hitap ederken yaşanan heyecanı mükemmel yansıtması bir tarafa, beni en çok etkileyen anı, önündeki mikrofonun altından çevresindeki insanlara bakarken heyecana bağlı yaşadığı görme kaybının resmedilmesi idi.
O anda aklıma üniversitedeki ikinci yılımda yaşadığım tecrübe geldi. Üç kişilik proje ekipleri kurulmuş ve her gruba bir şirket verilerek incelememiz istenmişti. Proje, grupların 3 hafta sonra yapacağı sunumlarla son buluyordu. Benim için gerçekten de "son" işte o sunum anıydı. Sunumlardan üç gün sonra hocamızın yaptığı geribildirim her şeyi anlatıyordu aslında: "Sınıfın en başarılı üç öğrencisinden böylesine güzel bir çalışma bekliyordum; beklemediğim sunumdaki felaket idi!"
İşte bu nedenle filmi büyük bir ilgi ile izledim. Prens, topluluğa hitap etmesi istendiğinde kekemeliği nedeniyle özgüven sorunları yaşıyordu; peki böyle sorunları olmamasında karşın pek çok insanın sunum yaparken yaşadığı özgüven kaybının sırrı nedir?
Bana göre bunun iki nedeni var: Planlama-hazırlık aşamasının çok az yapılıyor olması ve deneyiminin az olması.
Çoğu insan sunum yapması gerektiğinde zamanının büyük kısmını powerpoint dosyası ile uğraşarak geçirmekte. Öyle ki, eğitimlerimizde "ne kadarlık sunumlar yapıyorsunuz?" sorusuna verilen cevap genellikle "5-6-10 slaytlık" oluyor. Biz sunumların süresini sorarken cevapların slayt sayısı üzerinden verilmesi bu yazının başlığının ne demek olduğunu anlatmaya yetiyor. Sunumu powerpoint yapmıyor, biz yapıyoruz. Dolayısıyla bir sunumun genel çerçevede içeriğinin önceden oluşturulması gerekiyor.
Bunun için de planlama aşamasında kendimize sormamız gereken üç soru var:
1. Sunumu kime yapacağım?
2. Sunumun amacı nedir?
3. Sunumun içereceği mesaj nedir?
İzleyicinin kim olduğu, neyi duymayı beklediği sunumun içeriğini etkilemektedir. İçeriği en basit hali ile açılış-açıklama-kapanış diye ifade edebiliriz. Amaçlarına göre sunumları sınıflandırmak gerekirse dört gruba ayırabiliriz: Bilgilendirme, eğitim, motivasyon ve ikna sunumları. Her birinin izleyicisinin beklentisi farklı olacağından ve bunun da katılımcı profiline göre değişmesinden dolayı ön hazırlık büyük önem taşımakta. Bugün çevremizde sunumlarda başarılı diye tanımlayabileceğimiz pek çok insanın başarısının arkasında ön hazırlığa yeterli zamanı ayırması olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Tabii tüm hazırlığa karşın bir heyecan hissediliyor olması da son derece normal karşılanmalı. Pek çok kültürde ölümden sonra gelen en büyük heyecanın topluluk önünde konuşma olması, hatta bazı yerlerde onun bile önünde geliyor olması hepimizin duyduğu heyecanı açıklamaya yetiyor.
Yaptığımız eğitimlerde amaçlarımızdan birisi de, insanlara duydukları heyecanın izleyenler tarafından düşündüklerinden daha az gözlemlendiğini gösterebilmek. "Sunum yaparken sesim titriyordu, videoda çıkmamış" tarzında ifadeler çok sık duyduğumuz şeyler. Işte bu nedenle işin psikolojisi çok önem taşıyor: Eğer sunum yaparken "ne yapıyorum, herkes boş boş bana bakıyor" gibi düşünürsek sonucu daha da kötü olacaktır; ama kendi kendimize "heyecanlıyım ama biliyorum ki onlar beni düşündüğümden daha iyi görüyor" dememiz bile bir rahatlama getirecektir.
Dikkat ederseniz buraya kadar powerpoint'ten hiç bahsetmedik. Bunun nedeni zaten başlıkta gizli. Bununla birlikte konu sunum olunca mutlaka değinilmesi gereken bir konu bu.
Hazırlanacak sunumun mutlaka basit, amacına uygun olması gerekmekte. Genellikle kurumsal hayatta gözlemlediğimiz sorun, sunum dosyalarının izleyicinin algısını artırmaya yönelik değil de sunum yapacak kişiye bir hatırlatma aracı olarak kullanılmasıdır. Çoğumuzun içimizden "yalnızca orada yazanları okuyacaksan, bu toplantıyı yapmasaydık da dosyayı gönderseydin" demesinin ardında yatan neden işte bu. Kısaca ifade etmek gerekirse, gerçekten izleyenler üzerinde etki yaratacaksa görsel kullanalım, ama bunun mümkün olduğunca "görsel" olması, yazı ile doldurulmamış olmasında fayda var ki akılda kalıcılığı olsun.
Bazen "bu iş doğuştan gelen bir yetenek" diye düşünüyor insan. Doğuştan gelen bir takım fiziksel özelliklerin buna katkısının olduğu yadsınamaz. Bununla birlikte yalnızca doğuştan gelen bir yetenek olsa idi Kral VI. George kekemelik sorununa karşın bu kadar başarılı konuşmalar yapamazdı. Her işte olduğu gibi sunumda da başarılı olmanın arkasında planlama-hazırlık ve keyif almaya çalışmak yatıyor. Öyle ya, sunum yaparken biz keyif almıyorsak karşımızdakilerin almasını beklemek ne derece mümkün?
Önceki hafta "en iyi film" dahil pek çok dalda Oscar kazanan Zoraki Kral (The King's Speech) filmini izledim. Filmin açılış sahnesi, o zamanlar henüz prens olan ve kekemelik sorunu yaşayan Kral VI. George'un bir stadyumda halka hitap edeceği sahne idi.
Sahnenin topluluğa hitap ederken yaşanan heyecanı mükemmel yansıtması bir tarafa, beni en çok etkileyen anı, önündeki mikrofonun altından çevresindeki insanlara bakarken heyecana bağlı yaşadığı görme kaybının resmedilmesi idi.
O anda aklıma üniversitedeki ikinci yılımda yaşadığım tecrübe geldi. Üç kişilik proje ekipleri kurulmuş ve her gruba bir şirket verilerek incelememiz istenmişti. Proje, grupların 3 hafta sonra yapacağı sunumlarla son buluyordu. Benim için gerçekten de "son" işte o sunum anıydı. Sunumlardan üç gün sonra hocamızın yaptığı geribildirim her şeyi anlatıyordu aslında: "Sınıfın en başarılı üç öğrencisinden böylesine güzel bir çalışma bekliyordum; beklemediğim sunumdaki felaket idi!"
İşte bu nedenle filmi büyük bir ilgi ile izledim. Prens, topluluğa hitap etmesi istendiğinde kekemeliği nedeniyle özgüven sorunları yaşıyordu; peki böyle sorunları olmamasında karşın pek çok insanın sunum yaparken yaşadığı özgüven kaybının sırrı nedir?
Bana göre bunun iki nedeni var: Planlama-hazırlık aşamasının çok az yapılıyor olması ve deneyiminin az olması.
Çoğu insan sunum yapması gerektiğinde zamanının büyük kısmını powerpoint dosyası ile uğraşarak geçirmekte. Öyle ki, eğitimlerimizde "ne kadarlık sunumlar yapıyorsunuz?" sorusuna verilen cevap genellikle "5-6-10 slaytlık" oluyor. Biz sunumların süresini sorarken cevapların slayt sayısı üzerinden verilmesi bu yazının başlığının ne demek olduğunu anlatmaya yetiyor. Sunumu powerpoint yapmıyor, biz yapıyoruz. Dolayısıyla bir sunumun genel çerçevede içeriğinin önceden oluşturulması gerekiyor.
Bunun için de planlama aşamasında kendimize sormamız gereken üç soru var:
1. Sunumu kime yapacağım?
2. Sunumun amacı nedir?
3. Sunumun içereceği mesaj nedir?
İzleyicinin kim olduğu, neyi duymayı beklediği sunumun içeriğini etkilemektedir. İçeriği en basit hali ile açılış-açıklama-kapanış diye ifade edebiliriz. Amaçlarına göre sunumları sınıflandırmak gerekirse dört gruba ayırabiliriz: Bilgilendirme, eğitim, motivasyon ve ikna sunumları. Her birinin izleyicisinin beklentisi farklı olacağından ve bunun da katılımcı profiline göre değişmesinden dolayı ön hazırlık büyük önem taşımakta. Bugün çevremizde sunumlarda başarılı diye tanımlayabileceğimiz pek çok insanın başarısının arkasında ön hazırlığa yeterli zamanı ayırması olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Tabii tüm hazırlığa karşın bir heyecan hissediliyor olması da son derece normal karşılanmalı. Pek çok kültürde ölümden sonra gelen en büyük heyecanın topluluk önünde konuşma olması, hatta bazı yerlerde onun bile önünde geliyor olması hepimizin duyduğu heyecanı açıklamaya yetiyor.
Yaptığımız eğitimlerde amaçlarımızdan birisi de, insanlara duydukları heyecanın izleyenler tarafından düşündüklerinden daha az gözlemlendiğini gösterebilmek. "Sunum yaparken sesim titriyordu, videoda çıkmamış" tarzında ifadeler çok sık duyduğumuz şeyler. Işte bu nedenle işin psikolojisi çok önem taşıyor: Eğer sunum yaparken "ne yapıyorum, herkes boş boş bana bakıyor" gibi düşünürsek sonucu daha da kötü olacaktır; ama kendi kendimize "heyecanlıyım ama biliyorum ki onlar beni düşündüğümden daha iyi görüyor" dememiz bile bir rahatlama getirecektir.
Dikkat ederseniz buraya kadar powerpoint'ten hiç bahsetmedik. Bunun nedeni zaten başlıkta gizli. Bununla birlikte konu sunum olunca mutlaka değinilmesi gereken bir konu bu.
Hazırlanacak sunumun mutlaka basit, amacına uygun olması gerekmekte. Genellikle kurumsal hayatta gözlemlediğimiz sorun, sunum dosyalarının izleyicinin algısını artırmaya yönelik değil de sunum yapacak kişiye bir hatırlatma aracı olarak kullanılmasıdır. Çoğumuzun içimizden "yalnızca orada yazanları okuyacaksan, bu toplantıyı yapmasaydık da dosyayı gönderseydin" demesinin ardında yatan neden işte bu. Kısaca ifade etmek gerekirse, gerçekten izleyenler üzerinde etki yaratacaksa görsel kullanalım, ama bunun mümkün olduğunca "görsel" olması, yazı ile doldurulmamış olmasında fayda var ki akılda kalıcılığı olsun.
Bazen "bu iş doğuştan gelen bir yetenek" diye düşünüyor insan. Doğuştan gelen bir takım fiziksel özelliklerin buna katkısının olduğu yadsınamaz. Bununla birlikte yalnızca doğuştan gelen bir yetenek olsa idi Kral VI. George kekemelik sorununa karşın bu kadar başarılı konuşmalar yapamazdı. Her işte olduğu gibi sunumda da başarılı olmanın arkasında planlama-hazırlık ve keyif almaya çalışmak yatıyor. Öyle ya, sunum yaparken biz keyif almıyorsak karşımızdakilerin almasını beklemek ne derece mümkün?
Yorumlar
Yorum Gönder