Astrid Lindgren Çocuk Edebiyat Ödülü 2008''i Avustralyalı kadın yazar Sonya Hartnett kazandı. Astrid Lindgren İsveç''in ve dünyanın en popüler yazarlarından. 2002 yılında 94 yaşında öldü ama onun hikâyeleri bütün dünyada anlatılmaya, okunmaya devam ediyor. Onun anısına beş milyon kronluk bir edebiyat ödülü veriliyor ki dünyanın çocuk edebiyatı dalında verilen en büyük ödülü, bir nevi Nobel''i.
...
1907''de İsveç''in küçük bir kasabası olan Vimmerby''de doğan Astrid Lindgren okuma ve yazmaya meraklı ve şehrin ilk kısa saçlı genç kızı ünvanını kazanacak kadar sıradışı biriydi. 1940''ların feminist kuşağından gelen Lindgren, Pippi''yi kaleme aldığında ne yazarlık tecrübesi vardı ne de yazar olmak gibi bir kaygısı.
1945''lerde iki çocuk annesi olarak, ağır bir ateşli hastalık geçiren ve aylarca yatağa bağlı kalan yedi yaşındaki kızını bir parça eğlendirmek için, kendi çocukluğundan, özlemlerinden yola çıkarak ona kendi uydurduğu masalları anlatmaya başlamış: "Bir gün kızım yine masal anlatmamı istedi. Ona bildiğim bütün çocuk masallarını anlatmıştım. Ne anlatmamı istediğini sorunca ''Uzun Çorap Pippi'' dedi. Ona anlattığım çilli, kızıl saçlı, uzun çoraplı küçük kıza; ki o benim çocukluğumdu, Pippi adını takmıştı."
Pippi Vimerby''den geliyordu; yaşıtı bütün kız çocukları her gün düzgün giyinip, bebekleriyle oynarken, asla niçin sorusunu sormayıp büyüklerine itaat ederken, o çevresindekileri soru yağmuruna tutuyor, uzaktaki denizci babasıyla telepatiyle iletişim kuruyor, korsanları kovalıyor, benekli atını kucağına alıp kaldırabiliyor, evlerin çatılarında koşuyor, pencerelerden atlıyor, ağaçların tepelerinde maymunu ile şarkılar söylüyor, evinde tek başına yaşıyor ve kendi kurabiyelerini kendi pişiriyordu...
Astrid, bu hikayeleri hasta kızına anlatışından iki yıl sonra, Stockholm''ün buzlu sokaklarında ayağı kayıp düşünce bacağını kırar ve evde oturmak zorunda kalır. Bu hikayeleri yazıya dökmeye başlar ve yazdıklarıyla, meşhur yayınevi Bonniers''in kapısını çalar ama sonuç alamaz. Çünkü masal kahramanı Pippi''yi zamana göre aşırı anarşist bulmuşlardır.
Bonniers, masaldaki, dönemin kabul gören değer yargılarına karşı çıkan çocuk kahramanın maceralarını basmayı göze alamaz.Ama Raben&Sjögren ''Uzun Çorap Pippi''nin'' maceralarını yayınlar. Ülkedeki bütün yazarlar, ahlakçı öğretmenler, din adamları ve gelenekçi aileler ayağa kalkar.
Uzun Çorap Pippi çocukları anarşist olmaya özendirmekle suçlanır, yargılanır hatta kitabın yayınlanmaması için davalar açılır.
Ama gün geçtikçe, Pippi''nin ünü yayıldıkça yayılır, başka ülkeleri gezer, yayınevini iflasın eşiğinden döndürüp, "Dünyanın En İyi Çocuk Kitapları" listesinde birinci sıralara taşır.
Pippi bugüne kadar 86 dile çevrilip milyonlarca çocuğa ulaştı. Kızıl saçları, çilli minik yüzü, iki eliyle kaldırdığı koca beyaz atı ileUzun Çoraplı Pippi''nin maceralarının konu olduğu televizyon ve radyo programlarıyla kısa filmlerin ise sayısı bilinmiyor.
Çocukların büyüklerden güçlü olabilmek, sınırsız özgürlük, inanılmaz kuvvet gibi hayallerini Uzun Çoraplı Pippi''de büyük bir sevecenlikle dile getiren Lindgren, diğer kitaplarında da fantezi ve sosyal gerçeği birleştirmeyi başarmıştı.
Yaşadığı sürece anarsişt çocuk ruhunun dizginlenmektense özgür bırakılmasından yana olduğunu her fırsatta dile getiren Lindgren, 94 yaşına kadar 60''a yakın masal serisi ve ve birçok unutulmayacak masal karakteri yarattı.
Astrid Lindgren''in başarısı ve çok satması, yayınevlerinin çocuk kitaplarına daha çok yatırım yapmalarını sağladığı gibi, yeni çocuk kitabı yazarlarının yetişmesine de öncülük etmişti.
İsveç''in, tuttuğunu koparan güçlü kadınları, Lindgren''i okuyarak büyüdü. Dünya bu anarsişt, devrimci masalcının korkusuz, özgür kahramanını okumaya devam edecek...
Hicran Duran, Stockholm, Pazar Mektupları, Taraf Gazetesi
...
1907''de İsveç''in küçük bir kasabası olan Vimmerby''de doğan Astrid Lindgren okuma ve yazmaya meraklı ve şehrin ilk kısa saçlı genç kızı ünvanını kazanacak kadar sıradışı biriydi. 1940''ların feminist kuşağından gelen Lindgren, Pippi''yi kaleme aldığında ne yazarlık tecrübesi vardı ne de yazar olmak gibi bir kaygısı.
1945''lerde iki çocuk annesi olarak, ağır bir ateşli hastalık geçiren ve aylarca yatağa bağlı kalan yedi yaşındaki kızını bir parça eğlendirmek için, kendi çocukluğundan, özlemlerinden yola çıkarak ona kendi uydurduğu masalları anlatmaya başlamış: "Bir gün kızım yine masal anlatmamı istedi. Ona bildiğim bütün çocuk masallarını anlatmıştım. Ne anlatmamı istediğini sorunca ''Uzun Çorap Pippi'' dedi. Ona anlattığım çilli, kızıl saçlı, uzun çoraplı küçük kıza; ki o benim çocukluğumdu, Pippi adını takmıştı."
Pippi Vimerby''den geliyordu; yaşıtı bütün kız çocukları her gün düzgün giyinip, bebekleriyle oynarken, asla niçin sorusunu sormayıp büyüklerine itaat ederken, o çevresindekileri soru yağmuruna tutuyor, uzaktaki denizci babasıyla telepatiyle iletişim kuruyor, korsanları kovalıyor, benekli atını kucağına alıp kaldırabiliyor, evlerin çatılarında koşuyor, pencerelerden atlıyor, ağaçların tepelerinde maymunu ile şarkılar söylüyor, evinde tek başına yaşıyor ve kendi kurabiyelerini kendi pişiriyordu...
Astrid, bu hikayeleri hasta kızına anlatışından iki yıl sonra, Stockholm''ün buzlu sokaklarında ayağı kayıp düşünce bacağını kırar ve evde oturmak zorunda kalır. Bu hikayeleri yazıya dökmeye başlar ve yazdıklarıyla, meşhur yayınevi Bonniers''in kapısını çalar ama sonuç alamaz. Çünkü masal kahramanı Pippi''yi zamana göre aşırı anarşist bulmuşlardır.
Bonniers, masaldaki, dönemin kabul gören değer yargılarına karşı çıkan çocuk kahramanın maceralarını basmayı göze alamaz.Ama Raben&Sjögren ''Uzun Çorap Pippi''nin'' maceralarını yayınlar. Ülkedeki bütün yazarlar, ahlakçı öğretmenler, din adamları ve gelenekçi aileler ayağa kalkar.
Uzun Çorap Pippi çocukları anarşist olmaya özendirmekle suçlanır, yargılanır hatta kitabın yayınlanmaması için davalar açılır.
Ama gün geçtikçe, Pippi''nin ünü yayıldıkça yayılır, başka ülkeleri gezer, yayınevini iflasın eşiğinden döndürüp, "Dünyanın En İyi Çocuk Kitapları" listesinde birinci sıralara taşır.
Pippi bugüne kadar 86 dile çevrilip milyonlarca çocuğa ulaştı. Kızıl saçları, çilli minik yüzü, iki eliyle kaldırdığı koca beyaz atı ileUzun Çoraplı Pippi''nin maceralarının konu olduğu televizyon ve radyo programlarıyla kısa filmlerin ise sayısı bilinmiyor.
Çocukların büyüklerden güçlü olabilmek, sınırsız özgürlük, inanılmaz kuvvet gibi hayallerini Uzun Çoraplı Pippi''de büyük bir sevecenlikle dile getiren Lindgren, diğer kitaplarında da fantezi ve sosyal gerçeği birleştirmeyi başarmıştı.
Yaşadığı sürece anarsişt çocuk ruhunun dizginlenmektense özgür bırakılmasından yana olduğunu her fırsatta dile getiren Lindgren, 94 yaşına kadar 60''a yakın masal serisi ve ve birçok unutulmayacak masal karakteri yarattı.
Astrid Lindgren''in başarısı ve çok satması, yayınevlerinin çocuk kitaplarına daha çok yatırım yapmalarını sağladığı gibi, yeni çocuk kitabı yazarlarının yetişmesine de öncülük etmişti.
İsveç''in, tuttuğunu koparan güçlü kadınları, Lindgren''i okuyarak büyüdü. Dünya bu anarsişt, devrimci masalcının korkusuz, özgür kahramanını okumaya devam edecek...
Hicran Duran, Stockholm, Pazar Mektupları, Taraf Gazetesi
Yorumlar
Yorum Gönder